سبک یادگیری کودک خود را می شناسید؟
آشنایی با سبک های یادگیری : سبکهای یادگیری یک مفهوم رایج در روانشناسی و آموزش هستند. مدل VARK سبک های یادگیری را نشان می دهد. چهار نوع اصلی برای سبک یادگیری وجود دارد.
سبک های یادگیری:
یادگیری دیداری
یادگیری شنیداری
یادگیری با خواندن / نوشتن
یادگیری جنبشی
سبک های یادگیری VARK
سالهاست که کارشناسان آموزش به دنبال راهی برای یادگیری بیشتر کودکان هستند. یادگیری و آموزش یکی از مورد بحث‌ترین مطالب علمی در دنیا است. روانشناسان و دبیران زیادی نظریه‌هایی در مورد یادگیری و سبک های مختلف آن برطرف کرده‌اند. اما در این بین نظریه VARK مهمترین و معروفترین مدل برای سبک های یادگیری به شمار می‌رود.
۱- یادگیری دیداری
اولین دسته از سبک های یادگیری را افرادی تشکیل می‌دهند که از طریق تصاویر مطالب را بهتر می آموزند . این دسته از افراد علاقه بیشتری به نمودارها، جداول، و عکس‌ها دارند. تماشای ویدیو ها برای این افراد خوشایند تر از مطالعه متن کتاب است. چگونه بفهمیم که سبک یادگیری کودک ما دیداری است؟
به این سوالات توجه کرده و پاسخ آنها را با بله و خیر بدهید:
- آیا برای به خاطر سپردن مطالب باید حتما نمونه ای از آنها را به صورت تصویری ببیند؟
- آیا با زبان بدن صحبت می کند؟
- به هنر علاقه دارد و بطور کلی حس زیبایی شناختی در او قوی است؟
- آیا با تصویرسازی مطالب آنها را بهتر به خاطر می سپارد؟
- اگر پاسخ حداقل سه مورد از این چهار سوال برای شما مثبت است، پس احتمالا کودک شما از راه دیداری یادگیری بهتری خواهد داشت.
سبک یادگیری دیداری
از تصاویر، عکس ها، رنگ ها و هر چیزی که مطالب را دیدنی تر می کند بیش تر استفاده کنید.
تا می توانید مفاهیم و معانی درس ها را به صورت تصویر نشان دهید و به جای کلمه ها از تصویر استفاده کنید.
در نوشتن و خواندن از مداد و خودکار رنگی استفاده کنید. نکته های مهم را با علامت های رنگی مشخص کنید.
ارتباط بین مفاهیم اصلی و فرعی درس و پیوند بین بخش های مختلف درس را به صورت نمودار نشان دهید.
داستان های تصویری روش خوبی برای حفظ کردن مطالب است.
۲- یادگیری شنیداری
دومین دسته از افراد، کسانی هستند که از طریق گوش دادن و شنیدن مطالب , بهتر یاد می‌گیرند. سبک یادگیری آنها یادگیری شنیداری است. این دسته از افراد معمولا بیشتر مطالب را در سر کلاس و با شنیدن صحبت های معلم یاد می‌گیرند.آنها بیشتر مطلب آن‌را به خاطر می‌سپارند.
اما نشانه های یادگیری شنیداری چیست؟
آیا کودک شما ترجیح می‌دهد به جای مطالعه کتاب، خودش یا دوستانش بخش‌هایی از آن را به صورت کنفرانس در کلاس ارائه دهند؟
آیا مطالعه با صدای بلند به او کمک می‌کند که مطالب را بهتر یاد بگیرد؟
آیا صدای ضبط شده معلم در حین درس دادن سر کلاس تاثیر بیشتری نسبت به یادداشت های خودش در یادگیری دارد؟
آیا مطالب را با شعر و آهنگ بهتر یاد میگیرد؟
روش بهبود یادگیری شنوایی
اگر سبک یادگیری شما یا کودکتان شنیداری باشد، استفاده از این روش ها به یادگیری بیش تر کمک می کند.
- · در یادگیری از صدا و ریتم بیش تر استفاده کنید. به مطالبی که می خوانید، وزن و آهنگ بدهید.
- · دادن وزن و آهنگ و ساختن شعرهای کوتاه با مطالب، به شما در حفظ کردن آن ها بسیار کمک می کند.
- · می توانید درس را با صدای خودتان ضبط کنید و برای مرور درس ها، صدای خودتان را بشنوید.
- · در هنگام یادگیری مثلاً در کلاس درس به احساسات خودتان در موقع شنیدن صدا توجه کنید، در نتیجه موقع یادآوری، آن مطلب را بهتر به خاطر می آورید.
۳- یادگیری با خواندن/نوشتن
این دسته از افراد معمولا مطالب را به کمک خواندن و نوشتن یاد می‌گیرند. به همین دلیل هم معمولا بیشتر وقت خود را صرف مطالعه کتاب های درسی و یادداشت برداری از آنها می‌کنند. تشخیص اینکه کودک شما هم جزو این دسته هست یا نه شاید کار سختی نباشد. اما اگر می‌خواهید مطمئن شوید این سوالات را پاسخ دهید:
- آیا از کتاب خواندن به عنوان یک روش و سبک یادگیری لذت می‌برد؟
- آیا در هنگام مطالعه کتاب را حسابی خط خطی می کند و خلاصه نویسی می‌کند؟
- آیا از لیست درست کردن، خواندن مطالب حفظی و تشریحی و کنفرانس دادن لذت می‌برد؟
روش بهبود یادگیری با خواندن/نوشتن
اما این روش هم مانند سایر سبک های یادگیری نکاتی دارد که رعایت کردن آنها به کودک کمک خواهد کرد. اول اینکه از آنجایی که خلاصه نویسی در این سبک بسیار مهم است، بهتر است به خوبی با روش های خلاصه نویسی آشنا شود. در اینصورت مطالبی که خلاصه می‌کند برای او مفید تر خواهد بود. نکته بعدی اینکه به او یاد دهید حتما مطالب را دسته بندی کند
۴- یادگیری حرکتی
دسته آخر را کسانی تشکیل می‌دهند که یادگیری آنها از طریق حرکت، لامسه و به‌طور کلی درگیر شدن در روند آموزش است. مثال بارز این نوع از یادگیری کسانی هستند که معمولا برای به خوبی یاد گرفتن مبحثی، ترجیح می‌دهند آزمایشی هرچند کوچک در مورد آن اجرا کنند. به عبارت دیگر این افراد از طریق تجربیات خود یاد می‌گیرند.
اما از کجا بفهمیم یادگیری ما هم از این سبک پیروی می‌کند:
- کودک شما ترجیح می‌دهد برای یاد گرفتن مطالب به طور کامل با آنها عجین شود؟
- آیا ثابت نشستن و به طور کلی نشستن برای او خسته کننده است؟
- آیا در مهارت‌های کاربردی مثل ورزش یا نقاشی خوب است؟
- آیا برای یادگیری یک مطلب حتما باید آن را تمرین کند؟
اگرچه آموزش به این دسته از افراد سختتر است، اما این افراد معمولا از راه‌های گوناگون به پاسخی برای سوال‌های خود می‌رسند. علاوه بر آن این افراد بیشتر از آن که متکی به کتاب و معلم باشند، به خودشان تکیه می‌کنند.
نکته جالب این که، روش یادگیری حتی از قومیت، جنسیت، سن و نحوه ی تدریس اساتید نیز تأثیر می پذیرد، برای مثال افراد ساکن در آمریکای شمالی و یا آسیای شرقی عموماً روش یادگیری دیداری دارند و در مقابل، عرب ها اغلب روش یادگیری شنیداری دارند.
نکته جالب دیگر این که یادگیری پسران عمدتاً به روش دیداری و تصادفی است ولی دختران بیشتر شنیداری است، به این دلیل است که دختران بیشتر تمایل دارند مطالب درسی را از طریق شرکت در کلاس ها بیاموزند.