اختلالات و بیماری‌های روانی در کودکان

انواع اختلالات روانی را بشناسید

اختلالات و بیماری‌های روانی انواع مختلفی دارند که بعضی از آن‌ها ریشه در کودکی دارند. شایع‌ترین بیماری روانی که تقریبا اسمش به گوش همه ما خورده است، افسردگیست. افسردگی و اضطراب بیشترین دلیل برای مراجعه به روانشناس معرفی شده‌اند. افراد به دلایل مختلفی مثل ژنتیک و عوامل خانوادگی ممکن است مبتلا به بیماری‌های روانی شوند. در این مطلب درباره انواع اختلالات روانی صحبت می‌کنیم و بیماری‌های روحی که ریشه در کودکی دارند را معرفی خواهیم کرد.

اختلالات رفتاری در کودکان

برخی از کودکان رفتارهای بسیار عجیب و چالش برانگیزی دارند که خارج از سن آنها است. این مشکلات می‌تواند ناشی از استرس های موقتی یا پایدار در زندگی کودک باشد. شایع ترین اختلالات رفتاری مخرب شامل اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD)، اختلال سلوک (CD) و اختلال نقص‌توجه بیش‌فعالی (ADHD) است. پسران بیشتر از دختران از اختلالات رفتاری رنج می‌برند. برای برخی اختلالات راه‌های درمانی شامل آموزش از طریق والدین، درمان شناختی رفتاری همراه با روانپزشک و استفاده از دارو تعریف شده است.

 

دانلود اپلیکیشن پاپایو

سوالاتی که باید از روانپزشک بپرسید؟

شما به عنوان خانواده کودک نقش اساسی در درمان اختلال رفتاری کودک بازی می‌کنید. مهم است که تمام رفتارهایی که از کودک دیده‌اید و ایده‌های خود را با پزشک معالج فرزندتان در میان بگذارید و تمام اطلاعاتی را که برای درک کامل توضیحات و توصیه‌های تیم درمان نیاز دارید، از آنها دریافت کنید.

احتمالاً به سؤالات زیادی در مورد اختلال و درمان فرزندتان فکر کرده‌اید. اگر رفتارهای کودک و افکار و سؤالات خودتان را از قبل یادداشت کنید و آنها را از پزشک معالج بپرسید، راحت‌تر به نتیجه می‌رسید.

سوالات اولیه برای پرسیدن از پزشک ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فرزند من چه نوع اختلال رفتاری دارد؟
• برای رسیدن به این تشخیص از چه معیارهایی استفاده کردید؟
• آیا ممکن است فرزند من اختلال رفتاری دیگری هم داشته باشد؟
• راه‌های درمان برای فرزندم چیست؟
• آیا رفتار فرزندم برای خودش یا خانواده می‌تواند خطرناک باشد؟
• اگر خظرناک است، چه اقدامات احتیاطی را توصیه می‌کنید؟
• چه نقشی در درمان فرزندم باید ایفا کنم؟
• آیا با سایر اعضای خانواده هم صحبت خواهید کرد؟
• چگونه می توانم بفهمم فرزندم در حال پیشرفت است؟
• فرزند من چه مدت به درمان نیاز دارد؟
• چگونه باید مدرسه فرزندم را در درمان مشارکت دهم؟
• چگونه باید وضعیت فرزندم را برای سایر اعضای خانواده توضیح دهم؟
• آیا برای فرزندم دارو تجویز می‌کنید؟ اگر چنین است، عوارض جانبی احتمالی این دارو چیست؟

همه کودکان خردسال می‌توانند گه‌گاهی شیطون، سرکش و تکانشی باشند که کاملا طبیعی است. با این حال، برخی از کودکان رفتارهای نادرستی به نسبت درک و سنشان دارند.

شایع ترین اختلالات رفتار مخرب شامل اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD)، اختلال سلوک (CD) و اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD) است. این سه اختلال رفتاری علائم مشترکی دارند، بنابراین تشخیص آن‌ها می‌تواند دشوار و زمان‌بر باشد. یک کودک یا نوجوان ممکن است همزمان دو اختلال داشته باشد. سایر عوامل تشدید کننده می‌تواند شامل مشکلات عاطفی در خانواده، اختلالات خلقی، مشکلات رفتاری خانوادگی و سوء مصرف مواد باشد.

رفتارهایی در کودکان که باید جدی بگیرید

والدین ممکن است اغلب سوال کنند که واقعاً چه رفتارهای شیطنت است و چه رفتارهایی نشانه اختلال رفتاری در کودک محسوب می‌شوند. پنج علامت زیر ممکن است به این معنی باشد که کودک شما از یک اختلال یا مشکل رفتاری رنج می‌برد.

1. سرکشی

2. بی توجهی

3. پرخاشگری فیزیکی

4. سرزنش دیگران

5. رفتار ضد اجتماعی

اختلال نافرمانی مقابله‌ای (مخالفت دائمی)

تصور می‌شود از هر ده کودک زیر 12 سال یک نفر مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای (ODD) است که تعداد پسران دو به یک از دختران بیشتر است. برخی از رفتارهای معمول یک کودک مبتلا به ODD عبارتند از:

• به راحتی عصبانی می‌شود
• عصبانیت‌های مکرر و اکثرا بی‌دلیل
• بحث کردن با بزرگتر‌ها
• نافرمانی کردن از قوانین
• آزار رساندن به دیگران به عمد
• عزت نفس پایین
• آستانه ناامیدی پایین
• به دنبال این است که دیگران را برای هر بدبختی یا بدکاری سرزنش کند

اختلال رفتاری در کودکان/ اختلال سلوک

کودکان مبتلا به اختلال سلوک (CD) اغلب به دلیل رفتار بزهکارانه و امتناع از پذیرش قوانین، به عنوان “بچه‌های بد” قضاوت می‌شوند. تصور می‌شود که حدودا تعداد پسران 4 به یک از دختران بیشتر است. حدود یک سوم از کودکان مبتلا به CD متاسفانه دچار اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD) هم هستند.

برخی از رفتارهای معمول یک کودک مبتلا به CD ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• امتناع مکرر از اطاعت از والدین
• فرار مکرر
• تمایل به مصرف مواد مخدر از جمله سیگار و الکل در سنین بسیار پایین
• عدم همدلی با دیگران
• پرخاشگری به حیوانات و افراد دیگر یا نشان دادن رفتارهای آزاردهنده از جمله قلدری و آزار جسمی یا جنسی
• تمایل به شروع دعواهای فیزیکی
• استفاده از سلاح در درگیری‌های فیزیکی
• دروغگویی مکرر
• رفتارهای مجرمانه مانند سرقت، افروختن عمدی آتش، نفوذ به منازل و خرابکاری
• تمایل به فرار از خانه
• تمایل به خودکشی (البته این موارد نادر است)

اختلال کمبود توجه بیش فعالی

تصور می‌شود که حدود دو تا پنج درصد از کودکان مبتلا به اختلال نقص‌توجه و بیش فعالی (ADHD) هستند و تعداد پسران از دختران سه به یک بیشتر است.

ویژگی‌های ADHD می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بی توجهی – مشکل در تمرکز، فراموش کردن دستورالعمل‌ها، حرکت از یک کار به کار دیگر بدون انجام کاری
• تکانشگری – صحبت کردن در بالای سر دیگران، داشتن “فیوز کوتاه”، حادثه خیز بودن
• بیش فعالی – بی‌قراری و بی‌قراری مداوم

چند اختلال رفتاری شایع در کودکان

اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD)

ADHD که اختلال کمبود توجه هم گفته می‌شود، یک اختلال رفتاری است که معمولاً برای اولین بار در دوران کودکی تشخیص داده می‌شود. با بی‌توجهی، تکانشگری و در برخی موارد بیش‌فعالی مشخص می‌شود.

اختلال دیس تایمیک

اختلال افسردگی مداوم به عنوان نوعی از اختلال عاطفی (اختلال خلقی) طبقه‌بندی می‌شود که اغلب شبیه یک نوع کمتر شدید و در عین حال مزمن‌تر افسردگی عمده (بالینی) است.

اختلالات اشتها

اصطلاح اختلالات خوردن به شرایط مختلفی اشاره دارد که شامل رفتارهای غذایی غیرعادی می‌شود که با دو مورد از شایع‌ترین اختلالات خوردن در کودکان، بی‌اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی تشخیص داده می‌شود.

اختلال اضطراب فراگیر

اختلال اضطراب فراگیر (GAD) یک مشکل جدی سلامت روان است که در آن کودک نگرانی و ترس زیادی دارد که به نظر می‌رسد دلیل واقعی ندارد.

اختلالات یادگیری

اختلال یادگیری زمانی است که کودک در یادگیری در برخی موضوعات مدرسه مشکل دارد.

اختلال وسواس فکری عملی

اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) شامل افکار و وسواس‌ها (تکانه‌ها یا تصاویر) است که بارها و بارها اتفاق می‌افتد و باعث می‌شود کودک یا نوجوان احساس ناراحتی زیادی کند.

آپنه انسدادی خواب

آپنه انسدادی خواب زمانی رخ می‌دهد که کودک در طول دوره های خواب نفس خود را متوقف می‌کند.

اختلال هراس

اختلال پانیک زمانی تشخیص داده می‌شود که کودک حملات پانیک مکرر داشته باشد و نگرانی دائمی در مورد حملات بیشتر برای بیش از یک ماه در کودک بماند.

 

عوامل ایجاد اختلالات رفتاری در کودکان

علل ODD، CD و ADHD هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما برخی از عوامل خطر عبارتند از:

• جنسیت – پسران بسیار بیشتر از دختران از اختلالات رفتاری رنج می‌برند. مشخص نیست که آیا علت ژنتیکی است یا به تجربیات اجتماعی شدن مرتبط است.
• بارداری و تولد – بارداری‌های سخت، زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد ممکن است در برخی موارد به رفتار مشکل ساز کودک در مراحل بعدی زندگی کمک کنند.
• خلق و خوی – کودکانی که از سنین پایین در خانواده‌ای بزرگ می‌شوند که والدین دارای خلق و خو پرخاشگر هستند، احتمال بیشتری دارد که در مراحل بعدی زندگی دچار اختلالات رفتاری شوند.
• زندگی خانوادگی – احتمال بروز اختلالات رفتاری در خانواده‌های ناکارآمد بیشتر است. به عنوان مثال، در خانواده‌هایی که خشونت خانگی، فقر، مهارت‌های ضعیف والدینی یا سوء‌مصرف مواد مشکل ساز است، کودک در معرض خطر بیشتری قرار دارد.
• مشکلات یادگیری – مشکلات خواندن و نوشتن اغلب با مشکلات رفتاری همراه است.
• ناتوانی ذهنی – احتمال ابتلا به اختلالات رفتاری در کودکان دارای ناتوانی ذهنی دو برابر بیشتر است.
• رشد مغز – مطالعات نشان داده‌اند که مناطقی از مغز که توجه را کنترل می‌کنند در کودکان مبتلا به ADHD کمتر فعال هستند.

برخی از اختلالات رفتاری ریشه در کودکی دارند

1. اختلال عصبی تکوینی

اختلالات تکوین عصبی از جمله مواردی هستند که به طور معمول در دوران نوزادی، کودکی یا بزرگسالی تشخیص داده می‌شوند. اختلال عصبی تکوینی یک اختلال ذهنی است. یک اختلال روانی که به عملکرد مغز مثل درک احساس، توانایی یادگیری، خویشتن‌داری، حافظه و هرچه که باید در افراد پرورش پیدا کند، اثر می‌گذارد.
محرومیت از مراقبت‌های اجتماعی و عاطفی باعث تأخیر در رشد مغز کودک می‌شود. هرچه کودکان بیشتر در معرض سهل‌انگاری‌های مراقبتی قرار بگیرند، دچار عواقب بیشتری می‌شوند.

انواع اختلال عصبی تکوینی

کم توانی ذهنی

این اختلال، قبلا به عنوان عقب‌ماندگی ذهنی معرفی می‌‌شد. اختلال کم‌توان ذهنی خودش را پیش از سن 18 سالگی نشان می‌دهد. نشانه این اختلال نقص عملکرد‌های ذهنی و رفتار‌های نامتناسب با سن شخص است. محدودیت‌های عملکرد ذهنی اغلب با کمک تست‌های ضریب هوشی مشخص می‌شوند و ضریب هوشی پایین‌تر از 70 نشانگر وجود محدودیت است. تأثیرات ژنتیک و تغییرات کروموزومی بیشترین علل ایجاد اختلال کم توان ذهنی هستند.

اختلال اوتیسم

اوتیسم یا درخودماندگی گونه‌ای اختلال رشدی است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود. علائم این اختلال تا قبل از سه‌ سالگی بروز می‌کند و علت اصلی آن هنوز ناشناخته است. به کسانی که این اختلال را دارند اوتیستیک یا درخودمانده گفته می‌شود.

اختلال بیش فعالی

اختلال کم‌توجهی یا بیش‌فعالی، یک اختلال رفتاری رشدی است. معمولاً کودکان مبتلا به این اختلال توانایی دقّت و تمرکز بر روی یک موضوع را ندارند و یادگیری برای آنها سخت وکند پیش می‌رود. این کودکان انرژی غیرمعمول و بسیار بالا برخوردار است. این اختلال با فقدان توجه، فعّالیت بیش‌ازحد، رفتارهای تکانشی، یا ترکیبی از این موارد همراه است

2. اختلال دو قطبی و اختلالات مرتبط

تشخیص اختلال دو قطبی با وجود تغییر در خلق و خو و همچنین تغییر در فعالیت و سطح انرژی خودش را نشان می‌دهد. این اختلال اغلب شامل تغییرات احساسی بین حالت‌های سرخوشی و دوره‌های افسردگی است.

عواملی که ممکن است ریسک گسترش یک اختلال دوقطبی را افزایش دهند یا به عنوان یک تحریک‌کننده برای اولین دوره این اختلال عمل کنند، شامل:

1. داشتن بستگان درجه اول مبتلا به اختلال دوقطبی مانند والدین یا خواهر و برادر
2. دوره‌هایی از تجربه استرس بسیار زیاد
3. تغییرات اساسی زندگی و تجربه‌های شوک آور

تأخیر کلی رشد

این تشخیص درمورد نا‌توانایی‌های رشدی کودکان زیر 5 سال سن صدق می‌کند. این تأخیر‌ها مربوط به مهارت‌های شناختی، عملکرد اجتماعی، گفتاری، زبانی و حرکتی است. وقتی کودکان به سنی رسیدند که توانایی انجام تست هوش استاندارد را داشته باشند، ناتوانی ذهنی در آن‌ها دقیق‌تر مشخص می‌شود.

اختلالات ارتباطی

این اختلالات مواردی هستند که توانایی عملکرد، درک یا تشخیص زبان و گفتار را تحت تأثیر قرار می‌دهند. چهار نوع اختلال ارتباطی مشخص شده است: اختلال زبان، اختلال صدای گفتار، اختلال لکنت زبان و اختلال ارتباط اجتماعی.

 

3. اختلالات اضطرابی

اضطراب یک بیماری روانی شایع است و می‌تواند دارای نشانه‌های فیزیکی مثل تپش قلب و لرزش باشد. علت اختلالات اضطرابی ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. عواملی که ابتلا به اختلال اضطراب را بیشتر می‌کنند؛

شامل: سابقه کودک آزاری، سابقه خانوادگی و اختلالات روانی و فقر است. برای تشخیص علائم این بیماری معمولاً ۶ ماه زمان لازم است.

انواع اختلالات اضطرابی عبارتند از:

اختلال اضطراب فراگیر

نگرانی بیش از حد در مورد وقایع روزمره

آگورافوبیا (ترس از مکان‌های شلوغ)

اختلال اضطراب اجتماعی یا ترس غیر منطقی از مورد قضاوت قرار گرفتن

فوبیا یا ترس شدید از یک شی یا موقعیت خاص، نمونه‌ای از شایع‌ترین انواع ترس‌‌های غیرمنطقی است.

اختلال هراس (پانیک) یا حملات هراس انگیزی که اغلب بطور ناگهانی بروز می‌یابند و هیچ دلیلی برای  آن‌ها وجود ندارد

اختلال اضطراب جدایی: ترس بیش از حد ناشی از جدا شدن از شخصیت‌های دلبسته (مورد علاقه)

4. اختلالات مربوط به استرس

این اختلال خودش را بعد از یک ضربه روحی و یا قرار گرفتن در شرایط استرس‌زا خودش را نشان می‌دهد. اختلال استرس حاد و اضطراب شدید تا یک ماه پس از مواجهه با حادثه هم هنوز باقی می‌ماند.

5- اختلالات گسستگی

اختلالات گسستگی منجر به فراموشی یا وقفه در یادآوری می‌شود.

فراموشی تجزیه‌‌ای: از دست دادن موقتی حافظه

اختلال هویت تجزیه‌ای: وجود دو یا چند هویت یا شخصیت متفاوت در وجود یک نفر است

6. اختلالات روان تنی

بیماری روان تنی یا سایکوسوماتیک در حقیقت دردهایی هستند که در اثر تنش، فشار روانی، استرس مزمن یا سرکوب فشارهای روانی در بدن ایجاد می‌شود به همین دلیل به درمان دارویی جواب مناسبی نمی‌دهند. بیماری‌های روان‌تنی در گروه اختلالات اضطراب قرار می‌گیرند. با این تفاوت که در این حالت استرس‌ها خودشان را به صورت دردهای جسمانی و فیزیکی نشان می‌دهند.

مهم‌ترین و بارزترین مشکلات روان تنی:

• سردردهای تنشی
• میگرن
• فشار خون
• دیابت
• گردن درد
• اختلالات جنسی
• مشکلات پوستی
• مشکلات گوارشی
• ریزش مو
• بی‌خوابی
• مشکلات مرتبط با قاعدگی

و …

7. اختلالات و بیماری‌های روانی : تغذیه ای

با نگرانی‌های وسواسی در مورد وزن و الگوهای تغذیه‌ای مخرب که دارای تأثیر منفی بر سلامت روح و جسم هستند شروع می‌شود. غذایی که در دوران نوزادی و کودکی استفاده می‌شود، در انواع اختلالات تغذیه‌ای نقش دارند و شامل موارد زیر هستند:

• بی اشتهایی عصبی
• پر اشتهایی عصبی
• اختلال نُشخوار : بیشتر مبتلایان به این اختلال کودکان هستند
• اختلال پایکا (Pica): مصرف مواد غیر غذایی مثل: خاک، رنگ و صابون و…

8. اختلالات و بیماری‌های روانی : اختلال خواب

اختلالات خواب شامل تغییراتی در الگوهای خواب هستند که تأثیر زیادی بر عملکرد فرد در روز دارد. دو نمونه شایع از اختلال در خواب:

اختلال بی خوابی

بی‌خوابی شامل ناتوانایی در خوابیدن به میزان کافی است.

 پرخوابی

افراد مبتلا به این بیماری ممکن است در طول روز در زمان های نامناسب، مانند زمان کار و مدرسه، بخوابند.

9. اختلالات و بیماری‌های روانی : کنترل تکانه‌ای

این افراد در کنترل احساسات و رفتارهای خودشان ناتوان هستند و ممکن است به دیگران آسیب برسانند. این اختلال همراه با از کنترل خارج شدن عواطف و رفتار است. نشانه‌های این اختلال: از بین بردن اموال یا تجاوز، ناهنجاری‌های اجتماعی و مشابه این موارد است.

چند نمونه از اختلالات کنترل تکانه‌ای :

کلپتومنیا (جنون دزدی)

کلپتومانیا به معنی ناتوانی در کنترل تمایل برای دزدی است. افراد مبتلا به کلپتومانیا اغلب چیزهایی را می‌دزدند که واقعا به آن‌ ها نیاز ندارند و یا هیچ گونه ارزش مالی واقعی ندارند. افراد دارای این شرایط پیش از ارتکاب به سرقت، با تنش فزاینده‌ای روبرو می‌شوند و پس از آن احساس رهایی و رضایت دارند. کلپتومانیا سرقت برای منافع شخصی نیست. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند به دلیل انگیزه مالی یا به دلیل طمع دزدی نمی‌کنند.

پایرومانیا (جنون آتش افروزی)

پایرومانیا به معنی شیفتگی به آتش است و  این افراد بعد از آتش افروزی به آرامش می‌رسند و از اضطراب آنها کم می‌شود. علت دقیق این اختلال هنوز مشخص نشده است.

اختلال انفجاری متناوب

اختلال انفجاری متناوب با بروز ناگهانی عصبانیت و خشونتی که فراتر از وضعیت پیش آمده است، مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است در واکنش به ناراحتی‌های روزمره یا ناامیدی‌ها، با انفجار خشم و عصبانیت روبرو شوند.

اختلال سلوک

اختلال سلوک شرایطی است که در کودکان و نوجوانان زیر 18 سالی که مرتباً معیار های اجتماعی و حقوق دیگران را نقض می‌کنند، تشخیص داده می‌شود. کودکان مبتلا به این اختلال نسبت به مردم و حیوانات خشن هستند، وسایل اطرافشان را نابود می‌کنند، افراد را فریب می‌دهند و سایر قوانین و مقررات را نقض می‌کنند. این رفتار‌ها منجر به مشکلات قابل توجهی در فعالیت‌های تحصیلی، شغلی یا اجتماعی کودک می‌شود.

اختلال نافرمانی مقابله جویانه

این اختلال پیش از سن ۱۸ سالگی شروع می‌شود و نشانه‌هایش مبارزه‌ طلبی، تحریک پذیری، عصبانیت، پرخاش و کینه جویی است. با اینکه کودکان گاهی رفتار‌های نا‌خوشایندی دارند، اما بچه های مبتلا به اختلال نا‌فرمانی تقریباً تمام مواقع رفتارهای آزار‌دهنده دارند.

10. اختلالات و بیماری‌های روانی : افسردگی

اختلالات افسردگی نوعی احساس پوچی و ناراحتی مداوم و انگیزه نداشتن برای شرکت در جمع‌هایی است که قبل از ایجاد این اختلال برای شخص جالب بودن، تعریف می‌شود. افسردگی یک احساس غم زود‌گذر نیست، افسردگی یک بیماری جسمی/ذهنی پیچیده است که در عملکرد روزمره‌ی فرد اختلال ایجاد می‌کند.

اختلال بی نظمی خلقی اخلال ‌گر

یک اختلال مربوط به دوران کودکی است که با عصبانیت و تحریک‌پذیری شدید خود را نشان می‌دهد. کودکان مبتلا به این اختلال طغیان‌های مکرر و شدید به نمایش می‌گذارند.

اختلال افسردگی عمده

اختلالی است که با کاهش علاقه به کار و حالت افسردگی همراه است و منجر به اختلالات قابل توجهی در نحوه عملکرد یک فرد می‌شود.

اختلال افسردگی مداوم

این اختلال، نوعی افسردگی مزمن و مداوم است که با دیگر علائم افسردگی که ضمن خفیف بودن ماندگاری بیشتری دارند، مشخص می‌شود. مطرح کردن تشخیص مبنی بر این اختلال مستلزم حس افسردگی در بیشتر روزها به مدت حداقل دو سال است.

اختلال افسردگی نامشخص

این تشخیص برای مواردی مطرح می‌شود که علائم، منطبق با معیار‌های تشخیص اختلال افسردگی دیگری نیستند، اما هنوز هم مشکلاتی در زندگی و عملکرد فرد ایجاد می‌کنند.

علایم افسردگی در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• نوسانات خلقی و روحی
• احساس بی‌کفایتی
• مشکل در مدرسه
• افت تحصیلی
• حواس‌پرتی
• دوری از آشنایان
• افکار خودکشی
• بی‌خواب یا پر‌خوابی بیش از حد
• کاهش انرژی
•  تغییر در اشتها
• کاهش وزن یا افزایش آن

این علایم باید تقریبا هر روز و دست کم در طی دو هفته مستمر دیده شود تا بتوان تشخیص افسردگی در کودک را داد.

11. اختلالات و بیماری‌های روانی : اسکیزوفرنی

اسکیزوفرنی بیماری روانی است که تفکر و رفتار شخص را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این اختلال، یک بیماری دراز مدت و پیچیده است.

علائم اسکیزوفرنی:

• عقایدی که با واقعیت در تضاد هستند
• دیدن یا شنیدن چیزهایی که واقعیت ندارد
• گفتن کلمات نامفهوم
• رفتار کاملاً نامنظم یا جنون آمیز
• ناتوانایی در ابراز احساسات یا احساس لذت

شروع اسکیزوفرنی معمولاً در اواخر نوجوانی است. چندین عامل برای ایجاد اختلال اسکیزوفرنی نقش دارند: ژنتیک، شیمی مغز، عوامل محیطی و مصرف مواد. اسکیزوفرنی درمان ندارد، اما با این حال روش‌هایی برای کنترل علائم بیماری وجود دارد.

12. اختلالات و بیماری‌های روانی : وسواسی- جبری

انواع اختلالات وسواسی- جبری:

• ویژگی رفتاری افراد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی جبری
• کمال‌گرا بودن در حدی که نمی‌توانند فعالیت را به انتها برسانند
• چهارچوبی بودن رفتار فرد تا جایی که ازنظر دیگران بیمار رفتاری خشک و کند دارد
• خساست و تنگ‌نظری چه در مسائل مالی چه عواطف و هیجانات
• وقت‌شناسی غیرمعمول تا حدی که باعث عذاب خود و دیگران می‌شود
• توجه به مسائل حاشیه‌ای و جزئیات
• به انجام کارهای تکراری اعتیاد دارند
• نمی‌توانند در انجام امور با دیگران شریک شوند و قسمتی از امور را به دیگران بسپارند
• نیاز شدیدی به یک “روال انجام کار”
• اعتقاد شدید به مناسک، سنت‌ها و مراسم
• خرافی بودن زیاد
• معتقدند به درست بودن و اینکه بینشی کاملاً درست دارند
• استفاده از پرخاشگری و قهر به‌جای مدیریت بحران
• به دلیل ناتوانی در مدیریت رفتارهای مانند بی‌توجهی بی‌جا، باج دادن، فداکاری و یا سوءاستفاده از آن‌ها سر می‌زند
• برای جلب‌توجه رفتارهای نمایشی مانند تمارض دارند
• به بعضی افراد وابسته می‌شوند و مکرر به آن‌ها باج می‌دهند
• مدام نگران از دست دادن روابط عاطفی خود هستند
• پنهان‌کاری و درغگویی که همیشه توجیهی برای آن دارند
• در انجام فعالیت‌ها سخت‌کوشی غیرمتعارفی دارند
• جمع و نگهداری از بعضی وسایل بی‌فایده یا استفاده شده
• نشانه‌های بالینی اختلال شخصیت وسواسی
• ضعف قوی جسمی
• مشکل در خوابیدن به دلیل کابوس
• مشکل تعادل مانند سرگیجه، لرزش دست‌وپا
• مشکلات گوارشی به‌ویژه در مشکلات مربوط به روده پولیپ و کولیت روده
• کلافه بودن در آنها شایع است مخصوصا بعد از فعالیت فیزیکی یا حتی رابطه جنسی
• خشک بودن در مسائلی مانند مسافرت، روابط بین فردی یا رانندگی
• تحریک‌پذیری بالا نسبت به محرک‌های محیطی
• عدم تمرکز در برخورد با دیگران
• هیجانی بودن

هر بیماری در این طبقه بندی مجموعه معیار های تشخیصی خاص خود را دارد.

وسواس: به عنوان فشارهای مکرر و مداومی گفته می‌شود که منجر به پریشانی یا اضطراب شده‌اند.

13. اختلالات و بیماری‌های روانی : شخصیتی

اختلالات شخصیتی با الگوی پایدار افکار، احساسات و رفتارهای ناهنجار که می‌‌تواند بروز اختلال جدی در روابط و دیگر حوزه‌‌های زندگی را در پی داشته باشد، مشخص می‌‌شوند.

انواع اختلالات شخصیتی عبارتند از:

• ضد اجتماعی
• دوری‌گزین
• شخصیت مرزی
• وابسته
• نمایشی
• خودشیفته
• وسواسی
• پارانوئید
• اسکیزوئید
• اسکیزوتایپال

 اختلالات شخصیتی براساس علائم و ویژگی‌ها به سه گروه دسته‌بندی می‌شود.

دسته ی اول

این دسته رفتار یا تفکر عجیب و غیر عادی دارند.

اختلالات و بیماری‌های روانی : شخصیت پارانوید

• بی اعتمادی و شک دائم به دیگران
• باور غیر منطقی به اینکه دیگران سعی دارند به او آسیب برسانند
• شک بی‌مورد به دیگران
• ترس غیرمنطقی از دیگران
• موقعیت های بی خطر را خطرناک تصور می‌کنند
• واکنش خشونت آمیز
• میل به کینه ورزی
• شک بی دلیل

اختلال شخصیت اسکیزوئید

• بی میلی به روابط اجتماعی
• ناتوانی در بروز احساسات
• نمی‌تواند لذت ببرد
• متوجه روابط عادی اجتماعی نمی‌شود
• ظاهر سرد یا بی تفاوت

اختلال شخصیت اسکیزوتایپی

• لباس، افکار، باور، گفتار یا رفتار عجیب و غریب
• شنیدن صداهای عجیبی که فقط برای خودشان معنا دارد
• خنثی بودن از نظر عاطفی
• اضطراب اجتماعی و نداشتن رابطه ی صمیمانه
• واکنش بی تفاوت به دیگران
• فرد باور دارد که می‌تواند روی اشخاص و رویداد‌ها با فکرش اثر بگذارد

دسته ی دوم

ویژگی این دسته رفتار یا تفکر نمایشی، بیش از اندازه عاطفی یا غیر قابل پیشبینی است. اختلال شخصیت ضد اجتماعی، مرزی، نمایشی و خودشیفته جزو این دسته است.

ضد اجتماعی

• اهمیت ندادن به دیگران
• مرتب دروغ می‌گوید و دزدی می‌کند
• تخطی از حقوق دیگران
• رفتار پرخاشگرانه و اغلب خشونت آمیز
• اهمیت ندادن به امنیت دیگران
• رفتار بدون فکر
• بی مسوولیتی
• عدم پشیمانی از رفتار

اختلال اجتماعی مرزی

• رفتار پرخطر و بدون فکر
• رفتار متزلزل و بی ثبات
• روابط دشوار و بی ثبات
• دمدمی مزاج
•  خودآزاری
• ترس شدید از تنهایی
• احساس پوچی مداوم
• بروز خشم شدید
• پارانویای مقطعی به خاطر استرس

اختلالات و بیماری‌های روانی : شخصیت مرزی

درمورد علل این اختلال شخصیت به عوامل ژنتیک و مغزی و اتفاقات ناگوار دوران کودکی اشاره شده است. به نظر روان‌شناسان، نقش تجربه‌های دوران کودکی به‌ویژه سه سال اول عمر بسیار مهم است. رفتارهای بی‌ثبات مادر به دلایل مختلف، طرد کودک و وجود‌ نداشتن دلبستگی امن در دوران کودکی، درگیری بین والدین، تنبیه کودک و بی‌توجهی به احساسات او، طلاق والدین، والدین گرفتار و ناسازگار و… از علل اصلی این اختلال شخصیت است.

اختلال اجتماعی نمایشی

• تشنه توجه هستند
• رفتار نمایشی دارند
• به راحتی تحت تاثیر دیگران قرار می‌گیرند
• احساساتش سطحی است
• نگرانی بیش از حد نسبت به ظاهر
• خودشیفته هستند
• باور به خاص و مهم تر بودن از دیگران
• فانتزی قدرت، موفقیت و جذابیت
• در توجه به نیاز و احساسات دیگران ناتوان هستند
• در استعداد و دستاورد‌های خود اغراق می‌کند
• مدام انتظار تحسین و تمجید دارند
• توقع غیر منطقی برای دریافت لطف و مزیت از دیگران دارند
• به دیگران حسادت می‌کند

دسته ی سوم

رفتار یا تفکر مضطربانه و دلهره آور از ویژگی‌های دسته‌ی سوم است.

• بسیار به انتقاد یا طرد شدن حساس است
• احساس ناکافی بودن، جذاب یا مهم نبودن می‌کند
• از فعالیتهای عملی که به برقراری رابطه با دیگران نیاز دارد می‌پرهیزد
• منزوی است و از موقعیت‌های اجتماعی واهمه دارد، از انجام فعالیت‌های جدید یا دیدار با غریبه ها می‌گریزد
• در شرایط اجتماعی و روابط شخصی به شدت خجالتی
• ترس از مورد تایید واقع نشدن، شرمندگی یا مسخره شدن
• وابستگی شدید به دیگران و احساس نیاز به اینکه مورد مراقبت قرار گیرد
• نسبت به دیگران رفتار مطیع یا وابسته دارد
• از اینکه مواظب خودش باشد یا درصورت تنهایی از خود دفاع کند می‌ترسد
• کمبود اعتماد به نفس، برای گرفتن کوچکترین تصمیمات به راهنمایی و تایید دیگران نیاز دارد
• به سختی میتواند با دیگران مخالفت کند، از مورد تایید واقع نشدن میترسد
• تحمل برخورد غیر محترمانه و خشونت آمیز حتی وقتی گزینه ی دیگر وجود دارد
• نیاز مبرم به شروع رابطه ی جدید با پایان یک رابطه ی صمیمی
• دل مشغولی شدید به جزئیات، نظم و ترتیب

با توجه به اینکه  اختلالات و بیماری‌های روانی در سنین کودکی زمینه ساز پیدایش مشکلات اجتماعی و بیماری های مختلف جسمی و روحی در آینده خواهند بود و با در نظر گرفتن این مطلب که توجه به سلامت روانی کودکان یکی از اهداف خانواده است، بنابراین برای داشتن افرادی سالم و کارآمد، توجه به سلامت روانی کودکان اهمیت زیادی دارد.

به خواسته کودک توجه کنید

توجه به درخواست‌های کودکان باعث می‌شود که آنها احساس بهتری داشته باشند و مسائل را با دید مثبت ببینند. شما می‌توانید به کودکان کمک کنید تا احساس خوبی به زندگی داشته باشند. از همین حالا، می‌توانید با راهنمایی او به سمت استقلال و خودکفایی‌تر، به کودک بیاموزید که دیدگاه مثبتی در زندگی داشته باشد. درباره عشق و حمایت همیشگی‌تان به کودک اطمینان بدید.

با گفتن “دوستت دارم” روزانه یا هر چند وقت یکبار، می‌توانید به کودک کمک کنید تا با غم‌های احتمالی کنار بیاید. اطمینان از عشق و حمایت شما می‌تواند به آنها اعتماد به نفس بیشتری بدهد.

به آنچه کودک می‌گوید گوش دهید

علاقه‌مند بودن به فعالیت‌های روزانه کودک یا پرسیدن احساس او در مورد برخی چیزها باعث می‌شود کودک احساس کند که برایتان مهم است. این احساس اهمیت می‌تواند به کودک کمک کند با دانستن اینکه بزرگسالان در زندگی آنها را مهم می‌دانند احساس امنیت کند.

علایق کودک را پرورش دهید

تشویق و پرورش علایق، سرگرمی‌ها و تمایلات کودک باعث می‌شود که او احساس کند که از تصمیمات و انتخاب‌های او حمایت می‌کنید.

زمان با کیفیتی را با هم بگذرانید

حتی اگر سرتان شلوغ است، مطمئن شوید که زمان با کیفیتی را با کودک می‌گذرانید تا از آنچه در زندگی او می‌گذرد مطلع شوید. این زمان با هم بودن می‌‌تواند به کودک کمک کند تا از غم و اندوهی که احساس می‌کند دور شود. اگر متوجه شدید که خلق و خوی کودک دائماً در نوسان است یا او علاقه‌اش به انجام کاری را که قبلاً از انجام آن لذت می‌برده از دست داده، وقت آن است که بپرسید مشکل چیست. مشاهده رفتار کودک همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید چه چیزی او را آزار می‌دهد و می‌تواند به شما کمک کند که آیا او مستعد ابتلا به مشکلات رفتاری است یا خیر.

برای کودک الگو باشید

نشان دادن رویکردهای مثبت به کودک در مواجهه با مشکلات می‌تواند به او کمک کند تا زمانی که مجبور است با مسائل خود برخورد کند مهارت‌های مورد نیاز را کسب کند. اگر آنها ببینند که شما چگونه با مشکلات برخورد می‌کنید، از شما تقلید می‌کنند. وقت گذاشتن برای نشان دادن اینکه واقعاً به کودک اهمیت می‌دهید می‌تواند تأثیری زیادی داشته باشد که تا آخر عمر باقی می‌ماند.

 

در جریان هستید که برای نصب پاپایو جهت رشد شخصیت فرزندتون می تونین از طریق گوگل پلی یا کافه بازار اقدام کنین 🙂