تغییر و تحولات شناختی کودکان
رشد شناختی کودک همان رشد و پرورش فعالیت‌های شناختی مثل زبان، تفکر، استدلال و حافظه کودکان است. در واقع کودکان با کنجکاوی در محیط و توجه کردن مرحله‌ای از رشد شناختی را تجربه میکنند. رشد شناختی تاثیر عمیقی در زندگی بزرگسالی کودک دارد، به همین خاطر باید به دقت پرورش بیابد. برای اینکار مسئله مهم آگاه بودن والدین از مراحل رشد شناختی کودک است.
مراحل رشد شناختی کودک
کودکان بدون خستگی در حال کشف محیط هستند و تفکر آنها با تاثیر مستقیم روی محیط رشد می کند. ذهن کودک ساختارهای شکل گرفته درونی اش را با واقعیت‌های بیرونی مطابقت می دهدو به همین شکل است که تفکر کودک رشد می کند.
دانلود اپلیکیشن پاپایو
تولد تا دو سالگی: تفکر با اعضای بدن
کودکان از تولد تا دوسالگی با رفتارهای تصادفی و تقلید فکر میکنند و یاد میگیرند. در این دوره مهارت‌های حرکتی محدودی دارند. به مرور زمان توانایی جستجو کردن برای پیدا کردن شیئی که پنهان شده را کسب میکنند. در این صرفا با اعضای حسی و حرکتی بدن فکر و عمل میکنند.
با تقلید یاد میگیرند، اوایل به مدت یک روز و سپس تا 1 ماه رفتار فرد مقابل در ذهن آنها می‌ماند. در اواخر این مرحله می‌تواند خود را جای فرد دیگری بگذارد و بازی کند. مثلا وانمود کند که پدر یا مادر است و از رفتارهایی که دیده برای نقش خود استفاده می‌کند. همچنین در این دوران یاد می‌گیرد که به اسم خود واکنش نشان دهد و در پایان دوسالگی می‌تواند به مفهوم شی، زمان، فضا و علیت دست یابد.
2 تا 6 سالگی: عدم درک دیدگاه دیگران
در این سن کودک درکی از استدلال های منطقی شما ندارد. کودک به دلیل خود محوری، دلایل منطقی شما را درک نمی‌کند. خودمحوری یعنی کودک دنیا را فقط از دریچه نگاه خویش می‌بیند و در تشخیص دیدگاه و نظر دیگران ناتوان است. کودک در این سن نمی‌تواند تشخیص دهد که وقتی ظاهر یک چیز تغییر می‌کند، ماهیت آن همان است. مثلا اگر اسباب بازی‌های خود را پخش زمین کند، حس می‌کند اسباب بازی بیشتری دارد. همچنین در این دوران به خزانه لغات کودک افزوده می‌شود و درک کودک از عدالت در حدود 4 سالگی آغاز می‌شود.
کودک تا 11 سالگی حرف شما را کامل نمی‌فهمد
از 6 تا 11 سالگی، دوره تفکر عینی کودک است. به این معنا که تفکر کودک تنها محدود به چیزهایی است که می‌بیند، او توانایی فرض کردن ندارد.
کودک تا قبل از یازده سالگی توانایی استدلال کردن را ندارد و همه چیز را باید به شکل عینی ببیند و تجربه کند. این جمله که تصور کن سه تا سیب داری و باید دوتا از آنها را به دوستت بدهی برای او معنایی ندارد.کودک نمی تواند تصور کند که سه تا سیب دارد او باید آن سه تا سیب را ببیند.
پیش از 11 سالگی همه چیز باید واضح باشد!
کنایه و استعاره برای کودکان در سن دبستان مفهومی ندارد و باید با آنها کاملا روشن، واضح و صریح صحبت کنید. کودکان در این سن به دلیل تقویت حافظه، توانایی به خاطر سپردن مباحث را دارند، اما نمی‌توان از درک کامل آنها از موضوع اطمینان داشت. کودک دبستانی، به سختی استعاره‌های موجود در اشعار را می‌فهمد اما اگر همان مفهوم را با شکل به او نشان دهید، برایش بسیار قابل فهم‌تر می‌شود.
تفکر انتزاعی چیست و چه دوره ای ایجاد می‌شود؟
تفکر انتزاعی یا تفکر ذهنی، تقریبا از 11 سالگی به بعد شروع می‌شود. به عنوان مثال می‌تواند بفهمد اگر فلان کار را بکند، واکنش پدر و مادر چگونه خواهد بود. به نوعی، دوره بلوغ، باعث رشد همه جانبه و شگفتی در عملیات شناختی کودک می‌شود.
11 سالگی سنی است که کودک می‌تواند در تصمیم گیری‌ها به والدین کمک کند. والدین با پرسیدن نظر فرزندشان به رشد و روابط میان خود با فرزندشان کمک میکنند. هر چه این دوران بهتر سپری شود، با مشکلات کمتری در دوران بلوغ با فرزنداشان خواهند داشت.
رویا پردازی، آفت دوره بلوغ
رشد شناختی کودک در دوره مهمی به نام بلوغ باید با مراقبت های ویژه ای اتفاق بیفتد. کودک در دوره بلوغ تفکر قهرمان سازی دارد. خود را قهرمانی می‌بیند که توانایی انجام کارهای بزرگ دارد و تماشاگران فراوانی در حال تماشای او هستند. همین تفکر، فشارهای روانی زیادی به نوجوان وارد می‌کند که ممکن است با ضعف شدید اعتماد به نفس و هویت نقص همراه شود. مخصوصا اگر در مقابل جمع، شکست و تحقیر را تجربه کند.
وظیفه والدین برای رشد شناختی کودک چیست؟
والدین با توجه به این ویژگی‌های شناختی، در سنین مختلف باید از میزان درک فرزندشان آگاه بوده و با توجه به توانایی‌های شناختی کودک با او مصاحبه کنند. شما به عنوان والدین موظف هستید تا با فرزندتان یک ارتباط موثر برقرار کنید. زمانی که با کودکتان خارج از درکش صحبت می‌کنید، در واقع هیچ گونه ارتباطی با او برقرار نکرده و در او احساسی از تنهایی و یاس را ایجاد می‌کنید. هر چه کودک شما بزرگ‌تر می‌شود نیازهای روانی او نیز تغییر می‌کند، پس شما نیز باید در تعامل خود با او تغییراتی ایجاد کنید.
رشد شناختی کودک و سبک فرزند پروری مناسب
اغلب والدین با نادیده گرفتن این تغییرات انتظار دارند فرزندشان در دوران بلوغ درست مانند قبل، از آنها پیروی کنند. در حالی که با ادامه این روش تربیتی با فرزندشان به تعارض می‌رسند. شما می‌توانید با مطالعه کتاب و کمک گرفتن از مشاوران یک سبک فرزندپروری مناسبی را انتخاب کنید.