چند روش موثر برای تقویت حافظه کودکان
روش های آسان برای تقویت حافظه کودکان را میخواهیم در این مطلب بررسی کنیم. داشتن یک حافظه قوی عامل مهمی در یادگیری کودکان است. قدرت حافظه الزاما یک امر ذاتی نیست، بلکه می‌توان با روش‌هایی به تقویت حافظه کودکان کمک کرد.
راهکارهایی برای تقویت حافظه کودکان
داشتن یک حافظه خوب ابزار مفیدی برای رشد کودک است. حافظه قوی در مراحل مختلف زندگی کودک مانند تحصیل به او کمک میکند. همه افراد حافظه خوب و قوی ندارند. بنابراین، بهتر است برای تقویت حافظه از همان دوران کودکی برنامه‌ریزی کنید. در ادامه به بررسی بایدها و نبایدهایی در زمینه تقویت حافظه کودکان می‌پردازیم.
۱. تجسم کردن
یک بازی کودکانه با همراهی فرزندتان انجام دهید. به او بگویید که تصویری از فیلم، کارتون یا کتابی که اخیرا خوانده است را در ذهن خود تجسم کند. مثلا اگر یک کتاب تاریخی خوانده است، در ذهنش یک فیلم تاریخی بسازد. به آن رنگ و لعاب دهد. برای شما تعریف کند که شخصیت‌های داستانی‌اش را چگونه تصور کرده است. تجسم کردن راهی برای تقویت حافظه کودکان است. می‌توانید از بازی‌های دیگری چون، جورچین یا فلش کارت نیز برای تقویت حافظه تصویری کودک استفاده کنید.
۲. حواس کودک را درگیر کنید
هنگام آموزش به کودکان سعی کنید تمام حواس آن‌ها را درگیر کنید. به‌طور مثال، هنگامی که می‌خواهید در مورد ویژگی‌های میوه‌ای مانند پرتقال صحبت کنید، تمام حواس او را به کار بگیرید. اجازه دهید فرزندتان پرتقال را در دستانش لمس کند، آن را استشمام کند و مزه آن را بچشد. دانه‌های داخل پرتقال را لمس کند و تعداد آن‌ها را بشمارد. با این کار به فرزندتان کمک می‌کنید اطلاعات جدید را از طریق حس بویایی، چشایی، لامسه، بینایی و حرکت درک کند. درنتیجه، حافظه کودک تقویت میشود.
۳. از ترکیب رنگ‌های مختلف استفاده کنید
فیلتر مغز انسان تنها بخش کوچکی از میلیاردها اطلاعات حسی موجود در هر ثانیه را در دسترس قرار می‌دهد. رنگ یکی از آن عواملی است که از این فیلتر عبور میکند و توجه مغز را به خودش جلب میکند.
هنگام خواندن یک متن توسط کودک از ماژیک‌های رنگی برای هایلایت کردن بخش‌های مهم استفاده کنید. استفاده از رنگ‌های مختلف دو کار مهم انجام می‌دهد. اول اینکه، مهارتی چون نظم داشتن را در کودک پرورش می‌دهد. دوم حافظه را تقویت میکند.
۴. استرس درس خواندن را کاهش دهید
استرس باعث میشود، مغز توانایی دریافت اطلاعات در قسمت هوشیار مغز که حافظه بلند مدت در آن قرار گرفته است را نداشته باشد. این موضوع به این معنا است که ایجاد شرایطی استرس‌زا هنگام درس خواندن به حافظه کودک آسیب می‌رساند. مغز خسته میشود و توانایی پردازش کافی اطلاعات را هنگام استرس ندارد. در عوض :
قبل از شروع به مطالعه و برای دور کردن استرس موسیقی مورد علاقه کودک را برای او پخش کنید. می‌توانید از بازی‌هایی که با تاس همراه است مانند، منچ نیز استفاده کنید. این تکنیک‌ها استرس را در کودک کاهش می‌دهد و شبکه‌های مغزی او را باز میکند. درنتیجه، منجر به تقویت حافظه کودکان میشود.
راه دیگر برای کاهش استرس این است که به کودک فرصت دهید تا بعد از مدرسه یا ساعات مطالعه استراحت کند. برایش میان‌وعده درست کنید تا استرس را در او کاهش دهید. کمی نرمش و راه رفتن مغز کودک را احیا کرده و آماده دریافت و هضم اطلاعات جدید میکند. علاوه بر این روش، راه‌های دیگی برای مدیریت استرس بر کودک مانند نقاشی کردن وجود دارد. برای آشنایی بیشتر با این موضوع به مقاله تاثیر نقاشی بر کودکان مراجعه کنید.
۵. بازی‌های ذهنی برای تقویت حافظه کودکان
حافظه همچون ماهیچه‌های بدن برای رشد به تمرین نیاز دارد. انتخاب بازی‌های ذهنی گزینه مناسبی برای تقویت حافظه هستند. شرایطی را فراهم کنید تا کودکان به‌خصوص خردسالان بتوانند چیزهایی را که تاکنون آموخته‌اند را دوباره به یاد بیاورند.
نیازی به انتخاب بازی‌های ذهنی سخت و سنگین نیست. یک روز که با فرزندتان از جلوی خانه یک دوست یا اقوام‌تان عبور کردید، می‌توانید از او بپرسید چه کسی در این خانه زندگی میکند؟ چه نسبتی با شما دارد؟ چه خاطرات خوبی با او دارید؟ بازی‌های ذهنی مانند این بازی تجربه یادآوری اطلاعات را برای کودک فراهم میکند و این باعث تقویت حافظه میشود.
این مطلب را هم مطالعه کنید: تقویت حافظه کودکان با بازی
۶. از فرزندتان بخواهید به شما بیاموزد
هنگامی که کودک کاری یا مطلبی که خوانده است را دوباره برای شما توضیح دهد، بهتر آن را درک میکند. بیشتر در حافظه‌اش می‌نشیند. در نتیجه، هم فن بیان و هم حافظه‌اش تقویت میشود. به طور مثال اگر فرزندتان به کلاس بسکتبال می‌رود و در حال یادگیری تکنیک دریبل زدن توپ است، از او بخواهید که دریبل زدن را به شما هم بیاموزد. دوباره آموزش دادن این تکنیک به کودک کمک میکند تا روی حافظه‌اش کار کند و اطلاعات را بازیابی کند.
مطالعه با کودکان برای رشد فکری آن‌ها مفید است. اما اگر بخواهید کودک مطالب بیشتری را هنگام خواندن درک کند، بچه‌ها را فعالانه درگیر خواندن کنید. هنگامی که کودک به‌صورت فعال کتاب بخواند حافظه بلند مدت او تقویت میشود. مطالعه فعال تنها شامل نت برداری یا هایلایت کردن نکات مهم متن نیست. بلکه شامل توضیح دادن مطالب آموخته شده به دیگران و صحبت کردن در مورد آن نیز هست. پاسخ دادن به سوالاتی که دیگران در رابطه با آن مطلب می‌پرسند نیز شامل مطالعه فعال میشود. از کودک بخواهید تا خلاصه آنچه امروز خوانده است را بنویسد. طرح آن را مانند یک نقشه نقاشی کند یا نکات کلیدی را به‌صورت یک لیست تهیه کند. به او بیاموزید تا در مورد مطالبی که به‌خوبی درک نکرده از شما یا معلم خود سوال بپرسد. این پرسش و پاسخ‌ها منجر به درک بهتر، تقویت حافظه کودکان و پرورش مهارت حل مسئله میشود.
۷. ارتباط برقرار کردن
هنگامی که خاطرات جدیدی در حافظه کودک ثبت می‌شوند، اغلب کودک در یادآوری آن‌ها دچار مشکل میشود. حافظه، اطلاعات جدید را برای مدت زمانی کمتر از یک دقیقه در حافظه کوتاه مدت نگه می‌دارد. اگر مغز بتواند ارتباطی بین اطلاعات جدید و قدیمی بیابد، اطلاعات جدید را به حافظه بلند مدت انتقال می‌دهد. یعنی اگر عاملی بیرونی یا درونی وجود نداشته باشد که مغز بتواند خاطرات جدید را به خاطرات قبلی پیوند دهد. در یادآوری آن دچار مشکل میشود. یک راه برای تقویت حافظه کودکان در این شرایط این است که ارتباطی بین آموخته‌های کودک ایجاد کنید. یافتن راهی که اطلاعات ذهن کودک را به هم متصل کند، به شکل‌گیری و بازیابی حافظه بلند مدت کمک میکند. این کار باعث تقویت حافظه فعال میشود. حافظه فعال مسئول نگهداری و مقایسه خاطرات جدید و قدیمی است.
تقویت حافظه کودکان با پاپایو
بازی دبرنا در پاپایو
دبرنا یک بازی هیجان انگیز و جالب است که به تقویت حافظه دیداری و شنیداری کودک کمک میکند. در بازی دبرنای طراحی شده در پاپایو لیستی از اعداد یا حروف در صفحه به کودک نمایش داده می شود و راهنمای بازی حروفی را به صورت رندم میخواند و شکل نوشتاری آن حرف یا عدد سمت چپ صفحه به نشان داده می شود و کودک باید حرف یا عدد خوانده شده را در صفحه دبرنا پیدا کند. هر وقت یک سر یا یک ستون کامل شد بازی تمام میشود. نکته مهم در این بازی این است که کودک باید حرف شنیده شده را در حافظه اش نگهدارد و با استفاده از حافظه دیداری اش حرف را در صفحه پیدا کند. این بازی مناسب کودکان سه تا پنج سال است که به تازگی با حروف الفبا آشنا شده اند.