از سری مقالات مهارت‌های موردنیاز برای آمادگی شغلی کودکان، این بار تقویت مهارت‌های روابط بین فردی را بررسی می‌کنیم؛ لطفا برای درک و کارایی بیشتر این مفاهیم مقالات گذشته با این عنوان را مطالعه کنید. با مجله‌ی پاپایو همراه باشید.
تمرین‌ها و بازی‌هایی برای تقویت مهارت روابط بین فردی
یک: ابتدا از کودکان بخواهید حدس بزنند در ذهن شما چه می‌گذرد. بدون این که سخنی بگویید، باید آنچه را در ذهن شما می‌گذرد به زبان بیاورند یا حتی نقاشی کنند. بدیهی است که جواب‌ها بسیار متفاوت است. سپس آن‌ها را متوجه این نکته کنید که چقدر دشوار است بتوان بدون استفاده از زبان حدس زد که دیگران چه ذهنیتی دارند و چقدر زبان مهم است.
دو: بازی یک کلاغ، چهل کلاغ؛ ماجرایی را در گوش یکی از بچه‌ها تعریف کنید و از او بخواهید آن را در گوش فرد کناری‌اش بگوید و به همین ترتیب تا آخر. سپس از نفر آخر بپرسید چه شنیده است. این بازی کودکان را متوجه این نکته می‌کند که اگر اصول درست را رعایت نکنند، بین منظور آن‌ها و برداشت‌های دیگران اختلاف پیش می‌آید و موجب سوء تفاهم می‌شود.
سه: از یکی از کودکان بخواهید پشت به دیگران بایستد و صحبت کند و از دیگران بپرسید چه احساسی دارند؟ این کار اهمیت زبان بدن و ارتباط چشمی را مشخص می‌کند.
چهار: از بچه‌ها بخواهید به طور گروهی با هم درمورد موضوعی صحبت کنند و سعی کنند نوبت را در صحبت کردن رعایت کنند.
پنج: از یکی از کودکان بخواهید با صدای آرام صحبت کند. سپس، از بقیه بپرسید آیا کسی چیزی شنیده است.
شش: ماژیک سحرآمیز؛ فقط کسی می‌تواند صحبت کند که ماژیک سحرآمیز به دستش برسد. اهمیت صحبت کردن در مواقع خاص و لزوم رعایت سکوت در موقعیت‌های خاص را آموزش می‌دهدو
تمرین توانایی انجام کار گروهی
با انجام تمرین‌های زیر می‌توانید کار گروهی صحیح و کارآمد را به کودکان آموزش دهید. فراموش نکنید کودکان در مقابل آموزش مستقیم جبهه‌گیری می‌کنند؛ پس با این روش‌ها می‌توانید به‌صورت غیرمستقیم و هدفمند آموزش‌های لازم را ارائه دهید.
با قوانین کوچک شروع کنید
کودک تا پنج سالگی به درستی معنای مشارکت و تقسیم کردن را نمی‌فهمد. اما به هر حال، کودک می‌تواند بعضی از قوانین پایه را درک کند، مثلا صبر کردن و رعایت برای نوبت: سارا می‌رود و بعد تو می‌روی؛ یا «اگر تو یک اسباب‌بازی را کنار بگذاری، هر کسی می‌تواند با آن بازی کند و اگر اسباب‌بازی‌ات را برای بازی به جایی می‌بری، پس همه کسانی که آن‌جا هستند می‌توانند با آن بازی کنند.»
زمان مشخص کنید
دفعه‌ی بعدی که فرزندتان نمی‌خواهد چیزی را با دیگران تقسیم کند، از زمان‌بندی استفاده کنید. به کودک بگویید که برای مدتی محدود، مثلا ده دقیقه، می‌تواند با آن بازی کند و سپس با اتمام زمان، نوبت خواهرش است که ده دقیقه با آن بازی کند. این شیوه به کودک نشان می‌دهد که چگونه نوبت را رعایت کند و او را متوجه این مسأله می‌کند که اسباب‌بازی را برای همیشه به کسی نمی‌دهد.
الگو باشید
کودکان به آنچه که والدین انجام می‌دهند، توجه ویژه‌ای دارند، پس اجازه بدهید کودک شما را در حال مشارکت ببیند. مثلا اگر در حال خوردن ساندویچ هستید، از کودک سؤال کنید که آیا تکه‌ای از آن را می‌خواهد. شما و همسرتان حتی باید توجه کودک را به این که چگونه می‌توان با دیگران مشارکت کرد نیز جلب کنید. مثلا انتخاب نوبتی فیلمی که قرار است در سینما ببینید یا تقسیم فضا برای وسایل شخصی می‌تواند چگونگی مشارکت و تقسیم کردن را به کودک بیاموزد.
به خیریه‌ها کمک کنید
مناسبت‌ها و تعطیلات فرصت مناسبی است تا با کودک در مورد قسمت کردن وسایل با کودکانی که ممکن است وضعیت مناسبی نداشته باشند، صحبت کنید. به همراه کودک در برنامه‌های خیریه که برای بچه‌ها اسباب‌بازی جمع‌آوری می‌کنند شرکت کنید تا کودک بتواند بعضی از اسباب‌بازی‌ها یا لباس‌هایی که دیگر از آن‌ها استفاده نمی‌کند را به خیریه اهدا کند. یا می‌توانید کودک را به فروشگاه برده و از او بخواهید که چند اسباب‌بازی نو برای هدیه به خیریه انتخاب کند.
نقش بازی کنید
اگر پاسخ کودک شما به درخواست مشارکت و تقسیم کردن همیشه «نه» است، بد نیست کمی به تلافی فکر کنید! وقتی در حال بازی با کودک هستید و او از شما چیزی می‌خواهد-مثلا لِگوی زرد رنگ- به سادگی به او «نه» بگویید و زمانی که کودک ناراحت و عصبانی می‌شود، با او در مورد این که چه احساسی دارد صحبت کنید و به او بگویید که مطمئناً او هم نمی‌خواهد باعث به وجود آمدن چنین احساسی در دوستانش شود. با این شیوه می‌توانید هر بار که کودک برای مشارکت و تقسیم دچار تردید شد، این احساس را به او یادآوری کنید.
به رفتارهای مثبت پاداش دهید
ما زمان زیادی را برای آموزش رفتارهای مناسب به کودک صرف می‌کنیم و به آسانی فراموش می‌کنیم به رفتارهای مناسب و درست کودک پاداش دهیم. وقتی کودک وسایلش را با دیگران تقسیم می‌کند، او را مورد تشویق قرار دهید. اجازه بدهید کودک متوجه شود که شما چقدر از دیدن مهربانی او با دوستان یا خواهر و برادرش خوشحال می‌شوید و به او بگویید که با این رفتارش چقدر کودکان دیگر را نیز خوشحال کرده است.
تمرین کلید موفقیت است
در کنار کودکان بودن و تعامل با آن‌ها در هنگام بازی می‌تواند درسی برای مشارکت و تقسیم کردن باشد. پس سعی کنید هرچه زودتر کودک را به بودن در کنار هم‌سالان عادت دهید. شرکت در برنامه‌های گروهی بازی طی سال‌ها می‌تواند اعتماد و اطمینان میان دوستان را تقویت کند و هر چه قدر این حس اعتماد بیشتر گسترش پیدا کند، کودک بیشتر به مشارکت و تقسیم کردن با دیگران تمایل نشان خواهد داد.